Retomá Kixopotí Poké’exa Terenoehikó Ihae Toné/Ipeakaxoti: trayectoria del retorno mas joven del pueblo Terena

dc.contributorMota, Juliana Grasiéli Bueno
dc.contributorhttp://lattes.cnpq.br/0584039873715893
dc.contributorGoettert, Jones Dari
dc.contributorhttp://lattes.cnpq.br/0319502811622693
dc.contributorMoura, Noemia dos Santos Pereira
dc.contributor0000-0003-1443-5569
dc.contributorhttp://lattes.cnpq.br/2803772897898758
dc.contributorBaltazar, Paulo
dc.contributorhttp://lattes.cnpq.br/8342476281539819
dc.creatorFrancelino Fialho, Cerizi
dc.date2023-06-30T13:44:45Z
dc.date2023-06-30T13:44:45Z
dc.date2022-12-21
dc.date.accessioned2023-09-29T12:29:04Z
dc.date.available2023-09-29T12:29:04Z
dc.identifierFrancelino Fialho, Cerizi. Retomá Kixopotí Poké’exa Terenoehikó Ihae Toné/Ipeakaxoti: trajetória da retomada caçula do povo Terena. 2022. 79 f. Dissertação (Mestrado em Geografia) – Faculdades de Ciências Humanas, Universidade Federal da Grande Dourados, Dourados, 2022.
dc.identifierhttp://repositorio.ufgd.edu.br/jspui/handle/prefix/5594
dc.identifier.urihttps://repositorioslatinoamericanos.uchile.cl/handle/2250/9104356
dc.descriptionEnepora yutoéti ihíkaxovopeti hara veyoponeokonó xoko íhauti retomada itukoné Têrenoehiko íhae ipuxovokú kopénoti koeháti Toné/Ipéakaxoti. Inúxoti hané koyuhoponó exétina ya mekuké, Inâ’a tokôpo purutuye, Kalihú kixoa apê’e neko isukokotí xapa káxeono, pihotiné kaxehikó itopono esáikea kixoku koêku eneponé poké’exa, koanemaka eneponé exeokonó ne terenoehiko enomoné xokoyó neko isukokotí. Ya héu koetike enepora yutoetí hané koyuhopó kixokú koêku itukôa Têrenoehiko ne retomada, kixokú unatikó xapá ûti ne retomada, ya koukoponeovó 2013 retomadaxopokonó eneponé oyonókuti koeháti peransa. Koati kahá’ané vexokea enomoné ne koeku retomada caçula, kixoaku iko’itukexea viyenó yara koêku. Xokoyoké iháxoné purutuyé embasamento teórico hané ikoítukexokonó itúkotí poké’exa, hu’uxokonoti poké’exa, hu’uxópoti poké’exa. Enepora ihíkaxovopetí ikaha’iné kixó exonéti ukeâti ihíkaxovokutiké yoko exonetí ituké kopénoti, exokouti teyea éxone kopénoti.
dc.descriptionEl presente trabajo presenta una investigación relacionada con los retoques realizados por el pueblo Terena de la TI Taunay/Ipegue. Al inicio presenta la historia de este pueblo guerrero, el contacto con el pueblo no indígena, inserta una parte del período de participación en la guerra del Paraguay, época que marcó y marcó profundamente la historia de este pueblo, relacionado principalmente con sus poké'exa, y en el que la mayor parte de lo que se sabe hoy sobre los Terenoe se cuenta de ese período. Tiene como objetivo general hacer un breve análisis de las reconquistas realizadas por los Terena en esta tierra indígena, para hablar de la importancia de este proceso denominado reconquista, que se inició en 2013 con la reconquista de la “finca Esperança”. Específicamente, trae la ruta de la reanudación de los más jóvenes y cómo la gente de Terena la usa actualmente. En cuanto a la base teórica se utilizaron los conceptos de territorialización, desterritorialización, reterritorialización. Esta investigación hace una coyuntura entre el conocimiento científico y el conocimiento tradicional, respetando así nuestro conocimiento tradicional.
dc.descriptionO presente trabalho apresenta uma pesquisa relacionada às retomadas feita pelo povo Terena da TI Taunay/Ipegue. De início, apresenta o histórico desse povo guerreiro, o contato com os não indígenas, além de inserir uma parte correspondente ao período da participação na guerra do Paraguai, época este que ficou marcado e que afetou profundamente a história desse povo, principalmente relacionado ao seu poké’exa, na qual a maior parte do que se sabe hoje sobre os Terenoe é dito a partir deste período. Tem como objetivo geral fazer uma breve análise das retomadas feitas pelos Terena nessa terra indígena e falar da importância desse processo denominado retomada, este que teve início no ano de 2013 com a retomada da “fazenda Esperança”. Em específico, traz o percurso da retomada Caçula e como atualmente o povo Terena o utiliza. Em relação ao embasamento teórico foram utilizados os conceitos de territorialização, desterritorialização, reterritorialização. Esta pesquisa faz uma conjuntura entre o conhecimento científico e o conhecimento tradicional, dessa forma respeitando o nosso saber tradicional.
dc.descriptionCoordenação de Aperfeiçoamento de Pessoal de Nível Superior (CAPES)
dc.languagepor
dc.publisherUniversidade Federal da Grande Dourados
dc.publisherBrasil
dc.publisherFaculdade de Ciências Humanas
dc.publisherPrograma de pós-graduação em Geografia
dc.publisherUFGD
dc.rightsAcesso Aberto
dc.subjectPovos indígenas - Terena
dc.subjectSaberes tradicionais
dc.subjectTerra indígena
dc.subjectIndigenous peoples - Terena
dc.subjectTraditional knowledge
dc.subjectIndigenous lands
dc.subjectCNPQ::CIENCIAS HUMANAS::GEOGRAFIA
dc.titleRetomá Kixopotí Poké’exa Terenoehikó Ihae Toné/Ipeakaxoti: trajetória da retomada caçula do povo Terena
dc.titleRetomá Kixopotí Poké’exa Terenoehikó Ihae Toné/Ipeakaxoti: trayectoria del retorno mas joven del pueblo Terena
dc.typeDissertação


Este ítem pertenece a la siguiente institución